Από το αρχαίο Ελληνικό ‘ξυστήρ’= αυτός που κόβει ή ξύνει και εννοεί τον πανέξυπνο με κοφτερό μυαλό. Ξυστός στα αρχαία Ελληνικά ονομαζόταν και ο υπόστεγος χώρος που γυμνάζονταν οι αθλητές
Όταν έγινε ο διωγμός κατά των χριστιανών, ο πάπας Ρώμης Ξύστος (ή Σίξτος) ο Β', που καταγόταν από την Αθήνα, πρώτος πρόσφερε θυσία τον εαυτό του, ομολογώντας τον Χριστό και αποκεφαλίστηκε.